Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2024), phóng viên VOV thường trú tại Lào phỏng vấn Thiếu tướng Penkham Boutchanpheng, Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng Lào về ý nghĩa, vai trò và tầm vóc ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ.

PV: Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo nên cơn dư chấn về địa chính trị thế giới trong thế kỷ 20, đặc biệt là tại Đông Dương. Là một nhà nghiên cứu lịch sử quân sự, Thiếu tướng đánh giá như thế nào về ý nghĩa, vai trò và tầm vóc của chiến thắng Điện Biên Phủ?

Thiếu tướng Penkham: Chiến thắng Điện Biên Phủ có ý nghĩa vô cùng quan trọng, mang tầm vóc thời đại, không chỉ đập tan âm mưu, ý đồ của thực dân Pháp và sự can thiệp của Mỹ, mà còn góp phần tích cực vào sứ mệnh đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ của nhân loại, là dấu hiệu cho thấy sự thất bại của chiến lược phản cách mạng toàn cầu của chủ nghĩa thực dân mới.

Có thể nói đây là chiến thắng chung của các nước trên bán đảo Đông Dương, là thắng lợi của phong trào cộng sản, phong trào công nhân quốc tế, là thắng lợi của cuộc đấu tranh vì hòa bình và tiến bộ xã hội trên toàn thế giới.

Chiến thắng Điện Biên Phủ của Việt Nam đã chứng minh một chân lý trong thời đại này: Nếu các nước bị xâm lược, bị áp bức, nếu có tinh thần cứu nước, có đường lối đúng đắn, có tư tưởng đổi mới, biết đoàn kết, đấu tranh vì độc lập dân tộc thì chắc chắn sẽ giành chiến thắng. Điều này sẽ giúp các nước đang là thuộc địa của đế quốc ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh đứng lên đấu tranh giải phóng khỏi ách thống trị.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất, đó là sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhất là ở thời điểm quan trọng của cuộc chiến. Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quán triệt Chủ nghĩa Mác - Lênin, động viên nhân dân tiến hành chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, xây dựng và sử dụng lực lượng vũ trang cách mạng làm nòng cốt; chiến đấu bằng sức mạnh hiện đại, kết hợp chặt chẽ với những bài học kinh nghiệm chiến đấu của cha ông, hoàn cảnh hiện tại và sức mạnh của nhân loại.

Trong cuộc chiến đó lấy sức mình làm chủ đạo, đồng thời nhận được sự ủng hộ của các nước xã hội chủ nghĩa và bạn bè 5 châu; để xây dựng thế trận và gia tăng sức mạnh, càng đánh càng làm cho lực lượng của ta mạnh hơn, buộc địch rơi vào suy yếu và đầu hàng vô điều kiện.

Có thể khẳng định, Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ đi vào lịch sử dân tộc Việt Nam, trở thành mốc son chói lọi của thể kỷ 20, mà trong suốt 70 năm qua, Chiến thắng Điện Biên Phủ luôn là bài học lịch sử đầy giá trị về sự đấu tranh và bảo vệ đất nước Việt Nam cũng như các nước yêu chuộng hoà bình trên thế giới ngày nay.

PV: Chiến thắng Điện Biên Phủ đã mở ra một thời kỳ mới cho cách mạng của ba nước Đông Dương. Điều gì đã làm nên chiến thắng lịch sử này và có ảnh hưởng như thế nào đối với cách mạng Lào, quân sự Lào lúc bấy giờ ?

Thiếu tướng Penkham: Chiến thắng Điện Biên Phủ đã mở ra thời kỳ mới cho cách mạng Việt Nam, Lào và Campuchia, góp phần thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc, mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ trên khắp thế giới.

Đây là thành quả của sức mạnh tổng hợp trong 9 năm chống thực dân Pháp với nhiều yếu tố quan trọng, trong đó quan trọng nhất là sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; thứ hai là tinh thần yêu nước, tinh thần cách mạng, lòng dũng cảm, trí tuệ và sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam; thứ ba là sự phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau cả về vật chất và tinh thần của quân dân ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia trong cuộc kháng chiến và sự giúp đỡ, ủng hộ của các nước anh em, bạn bè quốc tế.

Chính vì vậy, Chiến thắng Điện Biên Phủ mang ý nghĩa quan trọng đối với lịch sử cách mạng Lào, là nhân tố ra đời Đảng Nhân dân Lào và Đảng ủy Quân sự Trung ương Lào vào đầu năm 1955.

Mặc dù lúc này lực lượng còn non trẻ, sức mạnh vũ khí quân sự còn yếu nhưng được sự giúp đỡ của Quân đội nhân dân Việt Nam, trực tiếp là quân tình nguyện Việt Nam tại Lào, Quân đội Lào tiếp tục được củng cố, ngày càng vững mạnh. Đó cũng là sự chuyển biến tất yếu cho bước phát triển nhảy vọt của cách mạng và quân đội Lào trong những giai đoạn tiếp theo.

PV: Xin cảm ơn Thiếu tướng!